Η κοινή πρόταση της Γερμανίας και της Γαλλίας να επιτρέπονται προσωρινά οι έλεγχοι στα σύνορα των χωρών της ζώνης Schengen, ως ύστατη λύση ίσως να μοιάζει ακίνδυνη.
Στην πράξη όμως θα καταστρέψει ένα απο τα ισχυρότερα σύμβολα της Ευρωπαϊκής ενότητας και ίσως συμβάλλει στον θάνατο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην επόμενη συνάντηση υπουργών εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ερχόμενες εβδομάδες, οι δύο χώρες σκοπεύουν να αρχίσουν συζήτηση σχετικά με την επανακαθιέρωση ελέγχων στα εθνικά σύνορα χωρών εντός της ζώνης Σένγκεν.
- Schengen Convention map (Photo credit: Wikipedia)
Σύμφωνα με την γερμανική Suddeutsche Zeitung, ο γερμανός υπουργός εσωτερικών Hans-Peter Friedrich και ο γάλλος ομόλογός του Claude Gueant, απηύθηναν επιστολή στους συναδέλφους τους με το οποίο καλούν τις κυβερνήσεις να επιτρέψουν πάλι τον έλεγχο στα σύνορά τους ως “ultima ratio” -έσχατο μέτρο- και για περιορισμένο χρονικό διάστημα-ίσως προτείνουν περίοδο τριάντα ημερών.
Βέβαια, χρησιμοποιώντας φράσεις όπως “ultima ratio” και “περιορισμένο χρονικό διάστημα”, θεωρητικά θα έκανε τέτοιες πολιτικές να ακούγονται λογικές. Ωστόσο, θα μπορούσαν να επιστρέψουν την Ευρώπη, δεκαετίες πίσω.
Απο το 1995, οι πολίτες των χωρών μελών της ζώνης Σένγκεν ταξιδεύουν ελεύθερα εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου. Μαζί με το κοινό νόμισμα, η ελεύθερη μετακίνηση είναι ίσως το ισχυρότερο σύμβολο τής Ευρωπαϊκής ενότητας. Για πολλούς ανθρώπους, είναι αυτό που μετατρέπει μια αφηρημένη ιδέα σε κάτι απτό.
Η συνθήκη Schengen είναι ατελής
Η αμφισβήτηση αυτού του επιτεύγματος, είναι μια ψήφος δυσπιστίας προς την Ευρώπη. Το γεγονός οτι αυτή η πρόταση έγινε εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας στη Γαλλία, την κάνει ακόμα πιο ύποπτη. Με την πλάτη στον τοίχο, ο Nicolas Sarkozy παριστάνει οτι έχει υιοθετήσει σκληρή στάση για τους μετανάστες. Το γεγονός επίσης οτι ο γερμανός υπουργός εσωτερικών επιτρέπει στον εαυτό του να εμπλέκεται σε τέτοια παρωδία, είναι ασυγχώρητο. Εάν ωστόσο παρατηρήσουμε τις συμμαχίες του κόμματός του-ως μέλος της κεντροδεξιάς Χριστιανο-δημοκρατικής Ένωσης (CSU), το Βαυαρικό αδελφό κόμμα αυτού της καγκελαρίου Angela Merkel, της Δημοκρατικής Ενότητας (CDU)-δεν αποτελεί έκπληξη.
Πάντως ο Friedrich πρέπει να απαντήσει στην ερώτηση για το τι προκάλεσε αυτή την αλλαγή. Όταν η Δανία είχε αναγγείλει πέρισυ οτι θα επαναφέρει τους συνοριακούς ελέγχους, ήταν εκείνος που προειδοποίησε εναντίον της αμφισβήτησης της ελευθερίας ταξιδιών. Τώρα όμως, παίζει και ο ίδιος αυτό το λαϊκιστικό παιχνίδι.
Είναι δεδομένο οτι το σύστημα Σένγκεν δεν είναι τέλειο. Με την επέκταση της Ε.Ε. προς ανατολάς, τα εξωτερικά της σύνορα έχουν γίνει διαπερατά. Οι προβληματικές περιοχές είναι γνωστές: η Ελλάδα δεν έχει επαρκή φρούρηση στα σύνορά της με την Τουρκία και η Ιταλία απλώς επιτρέπει σε πρόσφυγες να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς γειτονικές χώρες. Με αυτή την πρακτική, παραβιάζει την Συνθήκη Σένγκεν που προβλέπει οτι οι χώρες όπου φθάνουν οι μετανάστες πρέπει να λαμβάνουν μέριμνα γι’ αυτούς.
Το τελευταίο που χρειάζεται η Ε.Ε.
Τα δύο αυτά προβλήματα μοιάζουν να μπορούν να λυθούν, χωρίς ταυτόχρονα να αποδυναμώνεται η ελεύθερη διακίνηση. Μπορεί να ενισχυθεί η προστασία των συνόρων και να βρεθεί καλύτερος τρόπος διανομής προσφύγων εντός της Ε.Ε. Το μόνο που είναι απαραίτητο για τέτοια πολιτικά μέτρα, είναι πολιτική βούληση. Θέτοντας περιορισμούς στις ελευθερίες του Σένγκεν, είναι το τελευταίο που χρειάζεται η Ευρώπη, δεδομένου οτι η κρίση του Ευρώ έχει ήδη δημιουργήσει πιέσεις στην ευρωπαϊκή ενότητα. Οι λαϊκιστικοί ελιγμοί σε άλλα θέματα, δεν μπορεί να επιτραπεί να επιταχύνουν περισσότερο την τάση επανεθνικοποίησης.
Στην κορυφή όλων αυτών των προβλημάτων χρειάζεται να αναρωτηθούμε τι θα εξυπηρετήσει ο 30ήμερος συνοριακός έλεγχος. Κανένας δεν μπορεί να πιστεύει σοβαρά οτι θα αλλάξει ουσιαστικά την μεταναστευτική πολιτική στην ζώνη Σένγκεν.
Αντίθετα, οδηγούμαστε να πιστέψουμε οτι είναι περισσότερο θέμα συμβολισμού για την Γερμανία και την Γαλλία. Θέλουν να κάνουν σαφές οτι οι κυβερνήσεις φέρουν απόλυτη ευθύνη των συνόρων τους και μπορούν πάντα να τα κλείσουν, αν είναι απαραίτητο. Είναι μια επίδειξη δύναμης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που πρόσφατα υποστήριξε το δικαίωμα να εκφράζει άποψη για θέματα που σχετίζονται με συνοριακούς ελέγχους. Αυτή η συμβολική πράξη ωστόσο, μπορεί να έχει δραστικές συνέπειες. Πρόκειται για μια υποτροπή στο είδος εθνικιστικής νοοτροπίας που πολλοί θεωρούσαν οτι ανήκει στο παρελθόν. Επίσης φέρνει στο νου μια χώρα που οι ευρωπαίοι της ηπείρου αρέσκονται να ειρωνεύονται για την εμμονή της με τα σύνορά της: την Μεγάλη Βρεταννία.
ΠΗΓΗ: SPIEGEL Online
A Commentary by Carsten Volkery
Απόδοση: womaneveryday
womaneveryday 