Λιβύη: Δύο χρόνια μετά την πτώση του Καντάφι

Posted on Κυ 6 Οκτ 2013by womaneveryday

Η άνοδος της τυραννίας

Την περασμένη Πέμπτη, ένοπλοι επιτέθηκαν στη ρωσική πρεσβεία στην Τρίπολη της Λιβύης, ευτυχώς χωρίς θύματα, πιθανότατα ως αντίποινα για τη δολοφονία Λίβυου από ρώσο πολίτη. Ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια του προσωπικού της πρεσβείας.

Τον Αύγουστο του 2011, όταν ο πρόεδρος Ομπάμα και η τότε υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον επαναλάμβαναν ότι «οι μέρες του τυράννου είναι μετρημένες» ενώ ΝΑΤΟ και Σύμμαχοι θα εξασφάλιζαν «δίκαιο, δημοκρατικό και ειρηνικό μέλλον» στον λιβυκό λαό, γνώριζαν ασφαλώς την εκλεκτική αποδοχή ή αποκήρυξη των ενεργειών του Καντάφι από τους προκατόχους τους -ανάλογα με τις εκάστοτε σκοπιμότητες. Μετά τη δολοφονία του Καντάφι τον Οκτώβριο του 2011, ο σχολιαστής του BBC Τζον Σίμσον έγραψε: «Δεν θα υπάρξει δίκη, ούτε ενοχλητικές αποκαλύψεις ή ακούσια συμπάθεια για εκείνον όπως έγινε με τον Σαντάμ· 42 χρόνια πόνου και στέρησης τελειώνουν εδώ.»

Το νεοεκλεγέν Κογκρέσο υπό κατάρρευση

Δύο χρόνια μετά την «εξασφάλιση» δικαίου, δημοκρατίας και ειρήνης, ανομία και αναρχία εξαπλώνονται στη Λιβύη. Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο (NTC), που διοικείται από μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, πήρε πάλι την πλειοψηφία στην Συνέλευση που εξελέγη τον Αύγουστο, όπως στην Αίγυπτο και στην Τυνησία. Στην πραγματικότητα όμως, παράνομες ομάδες, περιλαμβανομένης της Αλ Κάιντα και άλλων εξτρεμιστών, εξοπλισμένες με όπλα των Συμμάχων προς τους αντικαθεστωτικούς, πραγματοποιούν βομβαρδισμούς ακόμα και στην πρωτεύουσα Τρίπολη με σκοπό τον έλεγχο περιοχών. Μάχες μεταξύ φυλετικών ομάδων και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που έχει τον έλεγχο της κυβέρνησης μαίνονται, ενώ φύλαρχοι στις επαρχίες της Κυρηναϊκής και του Φεζάν εξετάζουν την αυτονόμησή τους από την κυβέρνηση της Τρίπολης και από τις παραστρατιωτικές ομάδες που δρουν σε ολόκληρη την χώρα. Ο πρόεδρος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στο νεοεκλεγέν Κογκρέσο κάλεσε τους ένοπλους υποστηρικτές της στην πρωτεύουσα, επιδιώκοντας να αποτρέψει ένα πραξικόπημα, κίνηση που ερμηνεύεται από την αντιπολίτευση ως πραξικόπημα της Αδελφότητας. Η κεντροδεξιά αντιπολίτευση, «Συμμαχία Εθνικών Δυνάμεων», μαζί με μικρότερα εθνικά κόμματα, εγκατέλειψαν το Κογκρέσο αφήνοντας την «Δικαιοσύνη και Οικοδόμηση» της Αδελφότητας να διοικεί με εύθραυστη πλειοψηφία. «Το Κογκρέσο έχει βασικά καταρρεύσει», δήλωσε διπλωμάτης στην Τρίπολη.

Όπλα από πετρέλαιο

Η Λιβύη, η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα της Αφρικής, συγκροτήθηκε σε κράτος από την Ιταλία -ως αποικία, μετά το 1912- με συνένωση των πολυάριθμων φυλών που κατοικούν στα εδάφη της. Όταν ανατράπηκε η διακυβέρνηση Καντάφι ο οποίος είχε καταστείλει την Μουσουλμανική Αδελφότητα και είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη φυλών και φυλάρχων με συμμετοχή τους στα κέρδη από τα πετρέλαια -που αποτελούν το 60% του ΑΕΠ-, η ενότητα κατέρρευσε. Η παραγωγή πετρελαίου, που προέρχεται κυρίως από τα ανατολικά της χώρας, φθάνει μέσω αγωγών στα παράλια της Μεσογείου, απ’ όπου εξάγεται. Τον περασμένο Μάιο ξεκίνησαν απεργίες σε εγκαταστάσεις παραγωγής, τον Ιούλιο, οπλισμένοι φρουροί ασφαλείας κατέλαβαν δύο σταθμούς φόρτωσης στα βορειοανατολικά παράλια, ενώ παράλληλα φυλετικές ομάδες κατέλαβαν δύο σταθμούς παραγωγής στα νότια της χώρας με αιτήματα την αύξηση των θέσεων εργασίας αλλά και θέματα διαφθοράς. Εν τω μεταξύ, η παραγωγή στις αρχές Σεπτεμβρίου έφθασε τα 150.000 βαρέλια/ημέρα αντί 1,6 εκατομμυρίου που είναι η δυνατότητα της χώρας και οι εξαγωγές τα 80.000 β/η. Παράλληλα, παγκόσμια αποθέματα και τιμή πετρελαίου εξισορροπήθηκαν με αύξηση παραγωγής από την Σαουδική Αραβία, ωστόσο θεωρείται πιθανό οι αγοραστές να απευθυνθούν σε άλλες αγορές και βεβαίως οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες θα φροντίσουν να επωφεληθούν. Το δελτίο διμερών σχέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρει: «Πολλές εταιρίες των ΗΠΑ, ιδιαίτερα στον πετρελαϊκό τομέα, άρχισαν πάλι τις δραστηριότητές τους στην χώρα. Επίσης οι ΗΠΑ υπέγραψαν εμπορική και επενδυτική συμφωνία με την Κοινή Αγορά Ανατολικής και Νοτίου Αφρικής της οποίας η Λιβύη είναι μέλος.» Η κυβέρνηση, που χρηματοδοτεί τις ένοπλες ομάδες οι οποίες της διασφαλίζουν τον έλεγχο, με χρήματα από το πετρέλαιο, βρίσκεται σε δεινή θέση. Ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε οτι η χώρα χάνει 130 εκατομμύρια δολάρια τη μέρα, πρόσθεσε όμως ότι υπάρχουν χρήματα για την πληρωμή μισθών τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.

Το ΝΑΤΟ σε εγρήγορση

Τα μέλη του ΝΑΤΟ σκοπεύουν (πάλι) «να υπερασπίσουν την ασφάλεια» στην περιοχή, εκπαιδεύοντας στρατεύματα της Λιβύης, συντονίζοντας και ενισχύοντας τις προσπάθειες της αδύναμης και παραπαίουσας κυβέρνησης. Τον περασμένο Αύγουστο παραιτήθηκε ο Υπουργός Εσωτερικών της χώρας, μετά την επίθεση κυβερνητικών δυνάμεων με βολές εναντίον 500 απεργών πείνας που διαμαρτύρονταν σε φυλακή της Τρίπολης επειδή κρατούνται επί δύο χρόνια χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. Τον Ιούλιο, 1.200 φυλακισμένοι απέδρασαν μετά από εξέγερση σε φυλακές στην Βεγκάζη. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο επέτρεψε στην λιβυκή κυβέρνηση να δικάσει υποστηρικτές του Καντάφι πριν παραπεμφθούν στο Δικαστήριο της Χάγης, διαδικασία που απέρριψε για τον Σαϊφ αλ Ισλάμ, γιό του Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος όμως εξακολουθεί να κρατείται σε φυλακές της χώρας. «Η κυβέρνηση και οι φιλικές της ένοπλες ομάδες, όσο και παραστρατιωτικοί τους οποίους δεν ελέγχει η κυβέρνηση, κρατούν χιλιάδες φυλακισμένους για μεγάλα χρονικά διαστήματα, χωρίς να προχωρούν οι δικαστικές διαδικασίες», τονίζει το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η έκθεση του 2013 της Διεθνούς Αμνηστίας αναφέρει: «Ένοπλες ομάδες σε καθεστώς ατιμωρησίας διαπράττουν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως εκτοπισμούς, αυθαίρετες συλλήψεις, κράτηση, βασανιστήρια και δολοφονίες υπόπτων.» Μετά την πτώση του τυράννου, η άνοδος της τυραννίας στην Λιβύη. Οι εξελίξεις καταδεικνύουν ότι οι στρατηγικές επιρροής, δημιουργούν παρά επιλύουν προβλήματα. Η «άνοιξη» δεν έφθασε ούτε στην Λιβύη, όπου η διακυβέρνηση Ομπάμα προώθησε την ανάληψη εξουσίας από την Μουσουλμανική Αδελφότητα -όπως σε Αίγυπτο, Τυνησία, Συρία- προκειμένου να ελέγχει το μουσουλμανικο τόξο και όχι για «ανθρωπιστικούς» λόγους σύμφωνα με το δόγμα της «ευθύνης για προστασία». Ποιών;

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα “Η Εποχή” Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2013