Νερό: Να κατακτηθεί το κεκτημένο

Posted on Τρ 2 Ιουλ 2013by

Ο ευρωπαίος επίτροπος κατά της ιδιωτικοποίησης.

Η πρωτοβουλία «Δικαίωμα στο Νερό» (right2water) έχει συγκεντρώσει περίπου 1.500.000 υπογραφές, οι οποίες αναμένεται να φθάσουν τα 2 εκατομμύρια μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου, οπότε θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Η ύδρευση και η αποχέτευση είναι ανθρώπινο δικαίωμα!» «Το νερό είναι δημόσιο αγαθό, όχι εμπόρευμα!», είναι τα επιχειρήματα της εκστρατείας της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών με στόχο την εγγύηση του δικαιώματος για όλους στο πόσιμο νερό και στα δίκτυα αποχέτευσης. Την πρωτοβουλία «Δικαίωμα στο Νερό» (right2water) υποστηρίζουν δεκάδες προσωπικότητες και φορείς πανευρωπαϊκά. Έχει συγκεντρώσει περίπου 1.500.000 υπογραφές, οι οποίες αναμένεται να φθάσουν τα 2 εκατομμύρια μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου, οπότε θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την οποία καλούν «να προτείνει νομοθεσία η οποία θα απαιτεί από τις κυβερνήσεις να εξασφαλίζουν ύδρευση και αποχέτευση στους πολίτες τους, απαγορεύοντας την απελευθέρωση της αγοράς για τις συγκεκριμένες υπηρεσίες». Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνδικάτων Δημοσίων Υπηρεσιών (EPCU), υποστηρικτής της πρωτοβουλίας, απέστειλε επιστολή προς τον Πρόεδρο της Κομισιόν Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο και τον Επίτροπο Διοργανικών Σχέσεων και Διοίκησης Μάρος Σέφτσοβιτς, ενώ σε ανακοίνωσή της τονίζει: «Το μέλλον της Ευρώπης δεν βασίζεται σε περισσότερη λιτότητα και ανταγωνισμό, ούτε στην εσωτερική αγορά των δημόσιων υπηρεσιών προς όφελος των εταιρειών, αλλά σε μεγαλύτερη συνεργασία και αλληλεγγύη και στην οικοδόμηση μιας κοινωνικής Ευρώπης». Ο γάλλος Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών Μισέλ Μπαρνιέ, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και υπεύθυνος για την Οδηγία Παραχωρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία «ρυθμίζει» τις συνεργασίες δημοσίου και ιδιωτικών εταιρειών, θα καταθέσει πρόταση προκειμένου να εξαιρεθούν οι υπηρεσίες υδροδότησης και αποχέτευσης από τις ιδιωτικοποιήσεις. Γιατί, όμως, οι ευρωπαίοι πολίτες χρειάζεται να διεκδικήσουν το, αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ το 2010, «ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό και στις εγκαταστάσεις υγιεινής»;

Καταστροφική η εμπλοκή ιδιωτών

Οι δημόσιες, άλλοτε κοινωφελείς, εταιρείες ύδρευσης των υπερχρεωμένων χωρών, αποτελούν «εμπορεύσιμο» προϊόν το οποίο εποφθαλμιούν πολυεθνικές, από την εποχή των ιδιωτικοποιήσεων της Θάτσερ, μέχρι σήμερα. Με πρόσφατο άλλοθι την οικονομική κρίση, οι δανειστές, δηλαδή το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η ΕΕ και -με καταγεγραμμένη εικοσαετή προϊστορία εύνοιας προς τους ιδιώτες- η Παγκόσμια Τράπεζα, εντός των όρων «διάσωσης» πιέζουν τις κυβερνήσεις να ιδιωτικοποιήσουν οργανισμούς, μεταξύ των οποίων αυτούς της ύδρευσης. Η πλειοψηφία των εταιρειών-«βαρόνων του νερού», όπως αποκαλούνται διεθνώς, είναι ευρωπαϊκές. Ένα ολιγοπώλιο -οι γαλλικές Vivendi, Veolia, Saur και Suez (κάτοχος του 5% της ΕΥΑΘ και μεταξύ των υποψηφίων για την αγορά του υπολοίπου ποσοστού από κοινού με την ελληνική ΑΚΤΩΡ), η βρετανική Thames Water ή η γερμανική RWE AG- κατέχει το συντριπτικό μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς. Το 2011, το 12% των παγκόσμιων υδάτινων πόρων, ανήκε σε ιδιώτες. Μερίδιο κατέχουν και οι γνωστές Nestle και Coca-Cola, οι οποίες απομυζούν αποθέματα και επωφελούνται ως εμφιαλώτριες. Παράλληλα, αορίστου θεσμικού πλαισίου πολιτικές, αφήνουν περιθώρια στις ενδιαφερόμενες εταιρείες να επηρεάσουν τις επιλογές των φορέων, χωρίς ουσιαστικές διαδικασίες ανταγωνισμού. Η εμπλοκή ιδιωτών σε Αφρική, Λατινική Αμερική και Ευρώπη, προκάλεσε κατακόρυφη αύξηση τιμών τις οποίες οι πολίτες αδυνατούσαν να πληρώσουν, με καταστροφικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η επιδημία χολέρας στη Νότιο Αφρική το 2000-2002 και στις Φιλιππίνες το 2003, οι οποίες προκλήθηκαν είτε από πλημμελή συντήρηση των δικτύων, είτε από –αναπόφευκτη– κατανάλωση ακατάλληλων υδάτων.

Απαραίτητη η δημόσια διαβούλευση

Η μελέτη Blue Planet Project 2012 του Παρατηρητηρίου της Ευρώπης των Πολυεθνικών εξετάζει πέντε χώρες (Βουλγαρία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία) στις οποίες ασκούνται οι εντονότερες πιέσεις προκειμένου να πουλήσουν τα μερίδια των εταιρειών ύδρευσης και αποχέτευσης. Η Ελλάδα και η Βουλγαρία απείχαν από την ψηφοφορία του ΟΗΕ η οποία ανακήρυξε την πρόσβαση στην ύδρευση ανθρώπινο δικαίωμα. Η πλήρης ιδιωτικοποίηση των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, την οποία οι ελληνικές κυβερνήσεις χαρακτηρίζουν αναγκαία για την εξασφάλιση πόρων, είναι επιβεβλημένη από την ΕΚΤ και το ΔΝΤ και αναμένεται να έχει αρνητικά αποτελέσματα, δηλαδή περιορισμένη πρόσβαση, υψηλότερες τιμές, μείωση των θέσεων εργασίας και χαμηλότερη ποιότητα υπηρεσιών. Ωστόσο -μεταξύ άλλων καταστροφικών μέτρων- ως γνωστόν προωθούνται με κατάλληλα νομοσχέδια. «Η δημόσια διαβούλευση για την ορθολογική διαχείριση του νερού είναι απαραίτητη ανεξάρτητα εάν ο διαχειριστής είναι το δημόσιο ή ιδιωτικές εταιρείες», σύμφωνα με την αρμόδια του περιβαλλοντικού δικτύου Μεσόγειος SOS, κ. Ερμιόνη Φρεζούλη. Πρόσθεσε δε ότι στην Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των υδάτινων πόρων, είναι αυξημένος ο κίνδυνος κερδοσκοπικής διαχείρισής τους από τους ιδιώτες, τους οποίους συμφέρει η αύξηση της κατανάλωσης που έχει ως αποτέλεσμα την εξάντληση των αποθεμάτων. «Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι ο ιδιωτικός τομέας έχει κινηθεί εκβιαστικά προς τις κυβερνήσεις, όταν παρουσιάστηκε ανάγκη επενδύσεων στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης». Η πώληση της ΕΥΑΘ έχει συναντήσει την αντίδραση των πολιτών και παρότι δεν τέθηκε σε δημοψήφισμα όπως είχαν ζητήσει, έχει καταψηφιστεί από την πλειοψηφία των ενδιαφερομένων δημοτικών συμβουλίων. Σύμφωνα με τη διεθνή κίνηση «Νερό για όλους» θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η αύξηση των τιμολογίων και η υποβάθμιση των υπηρεσιών από τις ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες είναι αξιόπιστες για τους μετόχους τους αλλά όχι για τους πολίτες/καταναλωτές. Η γενικότερη συμπεριφορά τους οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τελικά οι φτωχοί θα αποκλειστούν από την πρόσβαση στο νερό και οι υδάτινοι πόροι των χωρών θα αποτελούν εξαγώγιμο προϊόν από το οποίο θα αποκομίζουν τεράστια κέρδη. Επιπλέον, οι ιδιωτικοποιήσεις διέπονται από έλλειψη διαφάνειας και άρα διαφθορά, αποκλείουν τον έλεγχο των τοπικών παραγόντων, αποστερούν κάθε δικαίωμα επί του αγαθού, έχουν μεγαλύτερο κόστος από τις δημόσιες επενδύσεις, οδηγούν σε απώλεια θέσεων εργασίας και είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιστραφούν.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα “Η Εποχή” 30.6.2013

Σχολιάστε